Niet alle wegen leiden naar Rome

In juni 2020 verschijnt mijn nieuwe boek over het Nederlands elftal op het WK voetbal 1990. In het boek zoek ik via een feitelijke reconstructie naar de oorzaken van het falen van Oranje op de Mondiale in Italië.

Ik ga daarvoor om te beginnen terug naar 1984. Dan keert Rinus Michels terug bij de KNVB. Ook wordt in dat jaar het befaamde Volkskrant-interview van Thijs Libregts gepubliceerd waarin hij de (later) veel besproken ‘zwarte ras’-uitspraken doet over de luie instelling van Ruud Gullit bij Feyenoord. Was dit nu werkelijk de oorzaak van het latere conflict?

Vervolgens kom ik bij de aanstelling van Libregts al bondscoach. Onder welke omstandigheden is hij gecontracteerd? In ieder geval op een moment dat het Nederlands voetbal en dus ook Oranje nog weinig status had en Michels dreigde met een vroegtijdig vertrek bij de KNVB.

Na het (onverwacht) succesvolle EK, de Europacup van PSV, het Europese succes van Ajax en de belangrijke bijdrage van Gullit (en in mindere mate Van Basten) aan de titel van Milan liggen de verhoudingen ineens helemaal anders.

De kwalificatie was wat betreft het resultaat een succes. Voor het eerst in 12 jaar plaatst Oranje zich voor een WK. Tijdens die periode gebeurt er veel. De nauwelijks spelende Gullit bemoeit zich voortdurend via de media met Oranje. De meeste spelers hebben geen enkel probleem met bondscoach Libregts. Wat is de rol van Gullit en hoe verhoudt hij zich tot de andere spelers?

Tegelijkertijd is er een bestuurlijke crisis gaande die zal leiden tot de val van het sectiebestuur Van der Louw en het aantreden van een nieuw sectiebestuur onder leiding van Van Rooijen. Er zijn financiële problemen als gevolg van het EK. Die trekken een wissel op de toekomst.

Daarna volgt de episode na de kwalificatie waarin Libregts in slow motion wordt gevloerd. Ik beschrijf de gebeurtenissen rondom de stemming op Schiphol uitgebreid. Even als de aanstelling van Beenhakker als de nieuwe bondscoach, hoe en waarom werd Beenhakker gekozen en niet Cruijff.

Vervolgens de voorbereiding en het WK zelf. Wat gebeurde er allemaal precies? En bovenal aandacht voor de randverschijnselen. De aanwezigheid van Freek en Youp, het mediacircus en de columnistenstrijd, het rumoer tussen medische staf en Ted Troost en een Cruise-oorlog waar bij veel bekende Nederlanders voor de kust in Sicilië lagen.

Om tot deze reconstructie te komen heb ik veel bronnen gebruikt. Officiële documenten die ik via het Nationaal Archief, de KNVB en van reisburo Roevers heb ontvangen of kunnen inzien. Verder de vele ooggetuigeverslagen die door journalisten zijn opgetekend in de verschillende dag-, week- en maandbladen en via radio en televisie. Daarnaast heb ik een reeks interviews gehouden met betrokkenen, daarbij heb ik veelal gekozen voor diegenen die in de afgelopen decennia nog weinig over deze periode aan het woord zijn gekomen. Anderen hebben in documentaires, interviews of boeken hun visie op die periode al uit de doeken gedaan. Bij de reproductie van herinneringen heb ik zorgvuldig gecontroleerd of die zouden kunnen corresponderen met de feitelijke gebeurtenissen.

Het boek Tragiek & Triomf

In juni 2018 is mijn eerste boek uitgekomen, Tragiek en Triomf, de geschiedenis van het WK op thematische wijze beschreven. Het grootste sportief- en cultureel evenement ter wereld en de invloed van en op politiek en maatschappij.